10/28/20 - Θεσπρωτικοί Αντίλαλοι
https://picasion.com/
https://picasion.com/
https://picasion.com/
https://picasion.com/
https://picasion.com/
https://picasion.com/

Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2020

Το αεροδρόμιο Παραμυθιάς και ο ρόλος του το 1940-1941 (+Ιστορικές φωτογραφίες)

Οκτωβρίου 28, 2020 0
Το αεροδρόμιο Παραμυθιάς και ο ρόλος του το 1940-1941 (+Ιστορικές φωτογραφίες)

Το αεροδρόμιο Παραμυθιάς έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου πολέμου.
Για την εμπλοκή του στον πόλεμο υπάρχουν μελέτες, αρθρογραφίες και πολύτιμες πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν και παρουσιάζονται στο βιβλίο “Ο Αεροπορικός Πόλεμος στην Ελλάδα 1940-1941”.

Τα στοιχεία προέκυψαν από ανώτατους Αξιωματικούς της RAF, συγγενικά πρόσωπα των πεσόντων πιλότων κατά τις αερομαχίες, εκατέρωθεν των μαχόμενων, διακεκριμένων Πλωτάρχων και ιστορικων ερευνητών, μεταξύ αυτών και Έλληνες, όπως ο Ανδρέας Σταματόπουλος από την Κέρκυρα, ο οποιος συνεισέφερε υλικό σχετικό με την τότε Ελληνική Βασιλική Αεροπορία και με μια πλειάδα από Άγγλους, Γερμανούς, Ιταλούς, Έλληνες, Γιουγκοσλάβους, και Γάλλους επιζώντες πιλότους της εποχής αυτής, οι οποιοι είχαν καταγράψει σημαντικά γεγονότα και φωτογραφίες κατά την διάρκεια του πολεμου 1940-1944.
Τη συγκέντρωση των ιστορικών αυτόν στοιχείων έκαναν οι: Christopher Shores, Hendon Brian Cull, burry St. Edmunds Nicola Malizia, San Arcanngelo di Romagna.

Από τις 586 σελίδες του άκρως ενδιαφέροντος από ιστορικής άποψης, βιβλίου, επιλέξαμε και σας παρουσιάζουμε τα δραματικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν και έχουν άμεση σχέση με το Στρατιωτικό Αεροδρόμιο της Παραμυθιας και τις επιχειρήσεις που έλαβαν χώρα στο Αλβανικό Μέτωπο.

Την επιμέλεια την έκανε ο καλός φιλος της paramyrhia-online.gr και ερευνητής Θωμας Στ. Γκίνης
Ξεκινάμε από τη σελ. 31. Ενώ οι Ιταλοί παρουσίαζαν σημαντική πρόοδο στον δυτικό παραλιακό τομέα του μετώπου, καταλαμβάνονταςστις 3 Νοεμβρίου την Παραμυθια και το Μαργαρίτι, στον ανατολικό τομέα η Ελληνική αντεπίθεση είχε ήδη αρχίσει με μεγάλη ένταση. Ήδη από της 2 Νοεμβρίου οι Ελληνες είχαν εισβάλει σε βάθος πέντε χιλιομετρων στο Αλβανικό έδαφος αιχμαλωτίζοντας εννέα αξιωματικούς 153 οπλίτες, αρκετά μουλάρια και πληθώρα υλικού. Στις 4 Νοεμβρίου ξεκίνησε πλέον η κυρια Ελληνική αντεπίθεση στα δυτικά της Πίνδου….


Σελ. 43…Στις 30 Οκτωβρίου του 1940, ο Βρετανός πρέσβης στην Αθηνα έστειλε ένα τηλεγράφημα στον στρατηγό Ουεηβελ με το οποιο τον ενημέρωνε ότι παρα το γεγονός ότι το ηθικό των Ελλήνων παρέμενε υψηλό, υπήρχε κρίσιμη ανάγκη για παροχή άμεσης και ορατής βοηθειας προκειμενου να συνεχιστεί η αντίσταση τους. Ο στρατηγός Ουεηβελ έστειλε τότε την 30η Μοιρα αεροσκαφών στην Ελλάδα η οποια είχε καταδιωκτικά Blenheim IF, βομβαρδιστικά Blenheim Ι, καταδιωκτικά Gladiator και Hurricane. Ένα μέρος από αυτά είχαν τις βάσεις τους στα Ιωάννινα και την Παραμυθια.

Σελ.44, επισημαίνεται από τους Βρετανούς, ότι στην Ελλάδα μονο το αεροδρόμιο του Τατοΐου ήταν επαρκώς επανδρωμένο, αλλα ήταν αρκετά μακριά από το μέτωπο της Ηπείρου. Έτσι τις επιχειρήσεις ανέλαβαν οι αεροπορικές βάσεις των Ιωαννίνων 212, των Τρικάλων και της Παραμυθιας 211, παρα τις σημαντικές έλλειψης που παρουσίαζαν, διότι ήταν κοντά στους στόχους και μπορούσαν με λιγότερα καύσιμα να κάνουν τις αναγκαίες επιχειρήσεις τους κατά του εχθρού. Στις 3 Νοεμβρίου 1940 έφτασαν τα πρώτα αεροσκάφη της 30ης Μοίρας με επικεφαλής τον επισμηναγό Ο.Γ. Σανον τα οποια διαμοιράστηκαν στις Ελληνικές βάσεις, στην Παραμυθια τα πρώτα αεροσκάφη που έφτασαν ήταν τα Gladiator και μετέπειτα τα Blenheim. Ταυτόχρονα ο στρατηγός Ουεηβελ έστειλε και πυροβολαρχίες οι οποιες ενισχυμένες με τις αντίστοιχες Ελληνικές ανέλαβαν την αντιαεροπορική άμυνα των βάσεων.


Σελ. 48, το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Παραμυθιας που χρησιμοποιήθηκε επανειλημμένως για τις πολεμικές επιχειρήσεις κατά των εισβολέων Ιταλογερμανών. Η αεροπορική βάση της Παραμυθιας με αριθμό 211, αποτελούσε μόνιμο στόχο των εχθρικών αεροσκαφών και η περιοχή βομβαρδίστηκε επανειλημμένα.
Σελ. 144, αφήγηση του πιλότου ενός καταδιωκτικού αεροσκάφους Blenheim Ρον Πηρσον, << Ήμασταν ισοδύναμοι, αφού το Blenheim διέθετε δυο πολυβόλα και το Cant τρία, δυο στον πίσω πυργίσκο και ένα μπροστά. Ασχοληθήκαμε πρώτα με τα κεντριά, που είχε στην ουρα του και με τη δεύτερη ριπή μου πέτυχα τον πίσω πολυβολητή. Το πλήγμα επιτεύχθηκε ακριβώς την ώρα που έπρεπε….Όταν εξαντλήθηκαν τα πυρομαχικά του μπροστινού πολυβόλου, δοκιμάσαμε να κάνουμε πλευρικές επίθεσης, για να δώσουμε μια ευκαιρία βολής στον πίσω πολυβολητή μου. Ήταν αρκετά διασκεδαστικό. Στην συνεχεια αναγκαστήκαμε να επιστρέψουμε, διότι δυστυχώς για το Ιταλικό Cant, αυτό εξακολουθούσε να πετα σε ύψος λίγο πάνω από τα κύματα, αν και είχαν σιγήσει όλα τα πολυβόλα του. Έτσι προσγειωθήκαμε κάπως δυσαρεστημένοι. Προτού ο Πηρσον επιστρέψει στην Παραμυθια, το Αεροπορικό Αρχηγείο είχε έλθει σε επαφή με την μοίρα και την πληροφόρησε ότι ένας Έλληνας παρατηρητής είχε δει την αερομαχία και είχε διακρίνει το Cant να συντρίβεται στη θάλασσα και να βυθίζεται…

Σελ. 146 και 147. Εκείνη την ημερα στην Κέρκυρα, ο Ανδρέας Σπυρόπουλος που ήταν τότε 14 ετών και ζούσε στο χωριο Κοντόκαλι, κατέγραφε στο ημερολόγιο του: << Ήταν μεσημέρι της 18ης Μαρτίου 1941. Ο μουντός ήχος ενός αεροσκάφους, που πετούσε μάλλον σε μεγάλο ύψος, με έκανε να ψάξω στον ουρανό. Έπειτα απο λίγο διέκρινα ένα μεγάλο αεροπλάνο με ωραίες αεροδυναμικές γραμμές, να έρχεται από τα βορειοανατολικά προς το μέρος μας και να πετα σε ύψος περίπου 3.000 μέτρων. Ήταν ένα Cant Z1007bis Alcione με μονο κάθετο σταθερό και πηδάλιο διευθύνσεως. Την ίδια στιγμή ένας άλλος ήχος αεροπορικού κινητήρα τράβηξε την προσοχή μας. Τρία διπλανα, που έδειχναν αρκετά παλαιά, πετούσαν από πάνω μας ερχόμενα από ανατολάς πάνω από τη θάλασσα, πετώντας σε τέλειο σχηματισμό, μάλλον αργά, αλλα σε ύψος περίπου 2.000 μέτρων. Ήταν Breguet. Τα Breguet XIX πέταξαν πάλι πάνω από τα κεφαλια μας και εξαφανίστηκαν προς ανατολάς, κατευθυνόμενα προς το πεδίο προσγείωσης τους στην Παραμυθια. Ο νεαρός Ανδρέας ήταν αρκετά σίγουρος ότι τα διπλανα, που είχε δει, ήταν τύπου Breguet. Όντως εκείνη την στγμή σχεδίαζε στο ημερολόγιο του τις πτέρυγες τους. Δεν υπήρχαν όμως αεροσκάφη τέτοιου τύπου στην Παραμυθια εκείνη την περίοδο και την ίδια μέρα μια τριάδα Gladiator της 112ης Μοίρας, που είχαν απογειωθεί από την Παραμυθια, ενεπλάκησαν με ένα Z1007bis πάνω από την Κέρκυρα, αλλα αυτό κατάφερε να τους διαφύγει.

Σελ. 152 και 153: Τα Macchi της 153ης Σμηναρχίας Δίωξης επέστρεψαν πάνω από την Παραμυθια για μια ακόμη διέλευση πολυβολισμού νωρίς το απόγευμα της 26ης Μαρτίου. Καθώς πλησίαζαν, συναντήθηκαν με τέσσερα Gladiator της 112ης Μοίρας τα οποια οι Ιταλοί μέτρησαν μέχρι πάλι ως 12. Ένα Gladiator υπέστη σοβαρές ζημιες κατά την αερομαχία, αλλα ο χειριστής του κατάφερε να κάνει αναγκαστική προσγείωση με ασφάλεια ενώ ο σμηναγός Souamp κατεδίωξε ένα από αυτά κάνοντας το να πέσει στην θάλασσα στα ανοικτά της Πέρδικας Θεσπρωτίας. Κατ την διάρκεια της αερομαχίας δυο Macchi απεμπλακησαν και πολυβολήσαν το αεροδρόμιο της Παραμυθιας, αναφέροντας ότι κατέστρεψαν δυο Gladiator και ένα Wellington. Στην πραγματικότητα κατέστρεψαν μονο ένα Gladiator και έπληξαν πάλι τα συντρίμμια του Welligton το οποιο είχε ήδη καταστραφεί πριν από τέσσερις ημερες…. Η 112η Μοίρα στα Ιωάννινα διατάχθηκε να στείλει ολα τα επιχειρησιακά Gladiator, που διέθετε στην Παραμυθια, επειδή υπήρχε η πρόθεση αυτή η ομάδα να επανεξοπλιστεί με Hurricane. Την επομενη, τρεις πιλότοι αναχώρησαν με ένα Bombay, για να παραλάβουν τα πρώτα Hurricane από την Αίγυπτο. Τελικά όμως αυτά τα αεροσκάφη θα κατέληγαν στην 33η Μοίρα στην Ελευσίνα, αντί για την 112η στα Ιωάννινα και Παραμυθια. Τis 27 Μαρτίου έξι μαχητικά Blenheim της εκτης Μοίρας μεταστάθμευσαν στην Παραμυθια από όπου το επόμενο πρωί στις 05.35 απογειώθηκαν με προορισμό το αεροδρόμιο του Λέτσε στην Ιταλία, με επικεφαλής τον σμηναγό Tομ Χόργκαν. Η επίθεση αυτή είχε σχεδιαστεί έτσι ώστε να εμποδισει πιθανή Ιταλική ενέργεια κατά του Βρετανικού Στόλου της Μεσογείου, η οποια θα μπορούσε να εκδηλωθεί από αυτό το αεροδρόμιο. Φθάνοντας μια ώρα αργότερα πάνω από το στόχο, Οι Βρετανοί εφόρμησαν από ύψος 3.000 μέτρων στα 500 μετρα και διέκριναν στο έδαφος σταθμευμένα 80 έως 100 αεροσάφη όλλων των τύπων. Τα Βρετανικά Blenheim εκτέλεσαν δυο διελεύσεις πολυβολισμού αιφνιδιάζοντας απόλυτα την Ιταλικη αεράμυνα. Ένα βομβαρδιστικό, που αναγνωρίστηκε ως Ca 135 αφέθηκε φλεγόμενο και ένα αλλο διαλυθηκε. Τουλάχιστον 20 ακόμα Ιταλικά αεροπλάνα είχαν γαζωθεί από βλήματα. Όταν επιτέλους τα Ιταλικά αντιαεροπορικά πυροβόλα άνοιξαν πυρ, κτυπήθηκαν τέσσερα Blenheim, τα οποια και υπέστησαν ελαφρές ζημιες ενώ τα υπόλοιπα επέστρεψαν στη βάση τους


Στην σελ. 154, βλέπουμε ότι διοικητής της Μοίρας 112 ήταν ο επισμηναγός Μπράουν, ο οποιος αντικαταστάθηκε στα τέλη Μαρτίου 1941 από τον σμηναγό Σουαμπ. Ιταλικό προσωπικό ποζάρει διπλα στα συντρίμμια δυο Gladiator που ανήκουν προφανώς σε εκείνα τα αεροσκάφη τα οποια καταστράφηκαν κατά τους πολυβολισμούς των τελών του Μαρτίου 1941 στην Παραμυθια,

Σελ. 158: Το απόγευμα της 5ης Απριλίου 1941, έξι Swordfisch της 815ης Μοίρας έφθασαν πάλι στην Παραμυθια οπλισμένα με τορπίλες, αλλα οι αναγνωριστικές πτήσεις έδειξαν ότι ούτε ο Αυλώνας ούτε το Δυρράχιο περιείχαν τέτοιους στόχους, που να αξίζουν που να αξίζει μια επιδρομή εναντίον τους. Έτσι στις 19.30 τα έξι αεροσκάφη απογειώθηκαν από την Παραμυθια για μια επιθετική περιπολία πάνω από τις θαλασσιες οδούς συγκοινωνιών, με τον αντισμήναρχο Kout της Πτέρυγας <<W>> να επιβαίνει ως παρατηρητής σε ένα αεροσκάφος. Δυο Swordfisch πέταξαν κατά μήκος των Ιταλικών ακτών μέχρι το Μπάρι, δυο προς το Σαν Τζιοβάνι και τα αλλα δυο περιπολούσαν μεταξύ του Οτράντο και του Αυλώνα. Δεν εντοπίστηκε κανένας στόχος, αλλα καθώς το τελευταίο ζεύγος επέστρεφε από τον Αυλώνα, το υπ, αριθμόν P4064 αεροσκάφος του υποπλοιάρχου K. Σ. Λη, υπέστη βλάβη στον κινητήρα και αποκολλήθηκε η έλικα του. Καθώς το Swordfisch βρισκόταν σε πολύ χαμηλό ύψος, για να μπορέσει το πλήρωμα να το εγκαταλείψει, ο Λη, έκανε αναγκαστική προσγείωση σε μια ξερή κοίτη ποταμού, 32 χιλιόμετρα πριν από την Παραμυθια. Αν και το αεροσκάφος υπέστη μεγάλες ζημιες, το πλήρωμα δεν έπαθε το παραμικρό. Προσγειώθηκαν όμως σε μια απομακρυσμένη περιοχή και υποχρεώθηκαν να πεζοπορησουν επί τρεις μέρες. Όταν τελικά έφθασαν πάλι στην Παραμυθια, βρήκαν ότι εξελισσόταν ένα πολύ διαφορετικό είδος πολεμου!

Σελίδα 247: Εδώ βλέπουμε πινακα:
<<ΔΙΑΤΑΞΗ ΜΑΧΗΣ ΤΩΝ ΒΡΕΤΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ, 5 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941 RAF>>.
(Aναφέρονται όλες οι Μοίρες που στάθμευαν στην Ελλάδα, εμείς θα σας αναφέρουμε αυτές που είχαν τις βάσεις τους στα Ιωάννινα και στην Παραμυθια).
ΚΑΤΑΔΙΩΚΤΙΚΑ, 112η Μοίρα στα Ιωάννινα και στην Παραμυθια, επισμηναγός Λ.T. Σουαμπ, αεροσκάφη Gladiator. ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΤΙΚΑ, 211η Μοίρα στην Παραμυθια, Επισμηναγός A. T. Ιρβαιν αεροσκάφη Blenheim Ι.
ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΤΙΚΑ, 815η Μοίρα στην Παραμυθια, Υποπλοίαρχος M. A. Τόρενς Σπενς, αεροσκάφη Swordfisch

Σελ. 248: ΔΙΑΤΑΞΗ ΜΑΧΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ, 5 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941. ΚΑΤΑΔΙΩΚΤΙΚΑ, 21η Μοίρα στην Παραμυθια, (δεν αναφέρεται ο διοικητής), αεροσκάφη Gladiator.


Σελ. 297: ( Στις 14 Απριλίου 1941 ο Βασιλιάς Πέτρος της πρώην Γιουγκοσλαβίας και μέλη της κυβέρνησις του φυγαδεύονται μέσω Παραμυθιας). <<Η κυβέρνηση αναχώρησε πλέον από το Παλε, κοντά στο Σεράγεβο, με προορισμό το Νίκσιτς από όπου θα έφευγε με αεροπλάνο. Αργά το απόγευμα δυο υδροπλάνα Sunderland της RAF κατέφθασαν στη Μπόκα Κοτορσκα, για να παραλάβουν διπλωμάτες και Βρετανικό προσωπικό. Στο μεταξύ ο Βασιλιάς Πέτρος έφθασε επίσης στο Νίκσιτς ακριβώς την στιγμή που τέσσερα Ιταλικά S79 βομβάρδιζαν την κωμόπολη. Μια ώρα αργότερα έφυγε με ένα S.79 του 7ου Συντάγματος, το οποιο είχε χειριστη τον επισμηναγό Ντούσαν Σοφιλι, διοικητή της 66ης Μοίρας, με προορισμό την Ελλάδα. Δεχόμενο αντιαεροπορικά πυρα κατά μήκος των ακτών της Αδριατικής, το πλήρωμα πραγματοποίησε άφεση φωτοβολίδων και άμεσως μετά κατέφθασαν καταδιωκτικά της RAF, για να συνοδεύσουν το Savoia,(όπου επέβαινε ο Βασιλιάς), και ένα συνοδο Do17K. στην Παραμυθια. Η άφιξη του εκεί θα περιγραφει λεπτομερώς αργότερα>>.

Σελ. 298: << ….Στις 15 Απριλίου 1941, ο Γιουγκοσλάβος Αρχιστράτηγος διέταξε να πάψει το πυρ εναντίον των αεροσκαφών του Άξονα, ενώ το μεσημέρι της ίδιας ημέρας άρχισε η εκκένωση με τον σχηματισμό μιας αερογέφυρας προς την Βόρειο Ελλάδα, η οποια διατηρήθηκε επί δυο ημερες. Τα Do17K και τα S.79 ανέλαβαν να εκτελέσουν τις περισσότερες πτήσεις σε συνεργασία με τα εναπομείναντα Lochkheed 10A (δυο από αυτά είχαν καταρριφθεί, ένα στην Ελλάδα στις 7 Απριλίου και ένα κοντά στο Βελιγράδι σε μη γνωστη ημερομηνία). Κάθε αεροσκάφος πραγματοποίησε τις εξόδους του φορτωμένο όχι μονο με επιβάτες, που ήθελαν να διαφύγουν, αλλα και με ράβδους χρυσού 50 κιλών του κρατικού θησαυροφυλακίου. Δυο, η, τρία από αυτά τα αεροσκάφη καταστράφηκαν σε ατυχήματα κατά τις προσγειώσεις τους στην Ελλάδα, αλλα τα περισσότερα έφθασαν στα Ιωάννινα, είτε στην Παραμυθια. Πολλά από τα μικρότερα εκπαιδευτικά αεροσκαφη, η, αεροσκάφη συνδέσμου έφθασαν επίσης στην Παραμυθια συμπεριλαμβανομενων των Breguet XIX, Po25, ένα Bf 108 και ένα Sim X. Εκεί συνάντησαν και τα εναπομείναντα Breguet XIX της 5ης Μοίρας Αναγνώρισης, που πέταξαν από την Φλώρινα, η οποια είχε χάσει πολλά αεροσκάφη της σε έναν βομβαρδισμό, που υπέστη σε αυτό το Ελληνικό αεροδρόμιο από Γερμανικα καταδιωκτικά. Ένα από τα S.79 που δεν τα κατάφερε, ήταν αυτό, που μετέφερε στις 16 Απριλίου 1941 τον πτέραρχο Μίρκοβιτς στην Ελλάδα, όταν εβλήθη από Ελληνικά αντιαεροπορικά πυροβόλα κοντά στην Πρέβεζα και κτυπήθηκε. Το αεροσκάφος συνετρίβη, η άτρακτος έσπασε στα δυο και ο Μίρκοβιτς τραυματίστηκε βαριά, ενώ ένας Γιουγκοσλάβος υπουργός που ταξίδευε μαζί του έχασε την ζωή του”.


Στην Σελ. 301 και 302 ο συγγραφέας αναφέρει ότι μετά τις 15 Απριλίου που έγινε γνωστη στις Γιουγκοσλαβικές διοικησειςς η κατάπαυση του πυρός, τα περισσότερα αεροσκάφη αποφάσισαν να αποδράσουν: << Έτσι νωρίς την επομενη επτά D022 του 20ου και του 25ου Σμήνους Υδροπλάνων αναχώρησαν από το Οραχοβιτς και πέντε από αυτά έφτασαν στην Κέρκυρα στις 07.00. Ένα επέστρεψε στη βάση του, ενώ ένα δεύτερο υπέστη βλάβη στον κινητήρα και στην συνεχεια κτυπήθηκε από αντιαεροπορικά πυρα και προσγειώθηκε στους Αγίους Σαράντα. Το πλήρωμα έκανε τις επισκευές του στα ανοικτά της ακτής και παρέμεινε ανενόχλητο. Το αεροσκάφος απογειώθηκε ξανά και έφθασε στην κέρκυρα έπειτα από δυο ώρες. Σελ. 317 και 318 ο Πιλότος A τάξης Ken Smith που πετούσε με το υπ, αριθμόν L9743 Swordfisch του Ανθυποπλοιάρχου Rantorf θυμάται: Στο Πρίντεζι επιλέξαμε ένα στόχο και αφού πετάξαμε 30 μετρα πάνω από ένα Πλοίο, ρίξαμε την τορπίλη και φύγαμε γρήγορα καθότι η αντιαεροπορικήάμυνα του λιμανιού μας έβαλε πυρα. Όμως ο ανθυποπλοίαρχος Μακόλεϊ, που πετούσε με το μοναδικό Swordfisch που έφερε τορπίλη έριξε την τορπίλη σε ενα Τανκερ και είδε μια μεγάλη λάμψη στην επιφάνεια του νερού καθώς έφευγε από την περιοχή του στόχου. Όλα τα Swordfisch προσγειώθηκαν τα ξημερώματα με ασφάλεια στην Παραμυθια.

Σελ. 328. Ο Βασιλιάς Πέτρος στην Παραμυθια: << Οπως αναφέρθηκε προηγούμενος, εκείνη την ημερα ο Βασιλιάς Πέτρος της Γιουγκοσλαβίας έφυγε αεροπορικώς από το Νίκσιτς με ένα S.79 του 7ου Συντάγματος, με προορισμό την Ελλάδα. Κατά την διάρκεια του απογεύματος πέταξε στην Παραμυθια ένα D0 17K, ακολουθούμενο από ένα Σαβοΐα, το οποιο έφερε λευκη σημαία και συνοδεύονταν από έξι Gladiator της 112ης Μοίρας. Για τον νεαρό μονάρχη και τον πρωθυπουργό του, συγκροτήθηκε άμεσως ένα άγημα απόδοσης τιμών αποτελούμενο από αεροπόρους της 211ης Μοίρας. Ο Βασιλιάς σχολίασε ότι αυτό ήταν το καλύτερο άγημα, που είχε δει και σίγουρα το πρώτο σε πεδίο μάχης. Ένα από τα μέλη του ήταν και ο υποσμηνίας Τομ Χάρισον, ο οποιος θυμόταν: Αυτό που δεν ήξερε η Αυτού Μεγαλειότης, ήταν ότι το 90% των εξαρτήσεων, που φορούσαμε, το είχαμε δανειστή από τους συναδέλφους μας και ότι υπήρχε μεγάλη έλλειψη καλών στολων και υλικού εκείνη την περίοδο. Μια βαλίτσα που ξεφορτώθηκε από το S.79, λεγόταν ότι περιείχε τα Διαμάντια του Γιουγκοσλαβικου Στέμματος! Μπορεί να ήταν αλήθεια, αλλα είτε ήταν είτε όχι έδωσε ένα ενδιαφέρον στην ζωή μας σε μια εποχή, που η τύχη φαινόταν να μας έχει εγκαταλειψει>>. Πιθανός να ήταν αλήθεια, αφού μια εβδομάδα αργότερα τα Διαμάντια φορτώθηκαν στο πολεμικό πλοίο (Defender) στην Καλαμάτα και μεταφέρθηκαν στην Αίγυπτο). Αργότερα το βραδυ ο Βασιλιάς έφυγε για το Μενίδι με το S.79, συνοδευόμενος από ένα Blenheim, αλλα όπως έχει ήδη αναφερθεί, Γιουγκοσλαβικά αεροσκάφη άρχισαν να καταφθάνουν στην Ελλάδα κατά μεγάλους αριθμούς, κύριος S.79 D0 17K και Lockheed, αλλα επίσης και πολλά μικρότερα διπλανα διαφορων τύπων. Ο Τομ Χέντερσον θυμάται: << Από ότι μπορώ να θυμηθώ οι Γιουγκοσλάβοι (με κυριως S.79 και D0 17Κ) άρχισαν να καταφθάνουν στις 12 και 13 Απριλίου και συνέχισαν να έρχονται, για το επόμενο τριήμερο. Δεν είδα κανένα Fury, η, Hurricane, αλλα ένα παράξενο δικινητήριο Lockheed ήταν παρόν. Δεν είχα ξαναδεί ποτε τόσο μεγαλοπρεπής στολές, σαν αυτές που φορούσανμερικοί Γιουγκοσλάβοι, και τόσο υπέροχα μουστάκια >>. Μέχρι το τέλος εκείνης της ημέρας ο αριθμός των Γιουγκοσλαβικών αεροπλάνων, που βρίσκονταν στην Παραμυθια, είχε ανέλθει σε 44, αλλα υπήρχαν επίσης και αλλα, που προσγειώνονταν αλλου. Δυο πολυκινητήρια αεροσκάφη, που πιστεύετε ότι ήταν τύπου Caproni 310 από το 603o Σμήνος Εκπαίδευσης, προσγειοθηκαν στην Κέρκυρα. Ένα από αυτά προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο της Γαρίτσας, αλλα προσέκρουσε με το ρυγχος λόγο της λάσπης. Κανεις από τους επιβαινοντες δεν έπαθε κάτι, αλλα το αεροσκάφος υπέστη ζημιες. Οι επιβάτες του μεταφέρθηκαν από το νησί με βάρκα στο Νότο. Το δεύτερο αεροσκάφος προσγειώθηκε περίπου 20 λεπτά αργότερα στην Λευκημμη της Κέρκυρας, σε ένα πεδίο προσγείωσης, που ήταν ακατάλληλο για προσγείωση και εγκαταλείφθηκε εκεί. Και τα δυο αεροσκάφη πυρπολήθηκαν αργότερααπό τους Κερκυραίους για να μην πέσουν στα χερια των Ιταλών.

Σελ. 330 και 331, << Στο μεταξύ επτά Swordfisch της 815ης Μοίρας έκαναν στις 23.50 μια ενδιάμεση σταση στην Παραμυθια ευρισκόμενα καθ, οδόν προς Αυλώνα, με επικεφαλής τον υποπλοίαρχο Τόρενς και Σπενς. Ήταν όλα σε αυτήν την περίπτωση οπλισμένα με τορπίλες. Πετώντας μέσα σε ομιχλη και με ελαττωμένη ορατότητα, ο σχηματισμος ανεβηκε στα 2.400 μετρα προτού ολισθήσει πάλι κατεβαίνοντας για να επιτεθεί αυτόνομα το κάθε αεροσκάφος. Μονο έξι Swordfisch εκτέλεσαν επιθέσεις αφού ο υποπλοίαρχος K.Σ. ΛΗ είχε αναγκαστεί λόγο τεχνικών προβλημάτων να επιστρέψει πίσω νωρίς. Οι στόχοι δεν βρέθηκαν…Μέσα στο σκοτάδι τα επιτιθέμενα πληρώματα υπερεκτίμησαν τα μεγέθη των αντιστοιχων στόχων τους, αλλα όχι και τα αποτελέσματα των βολων τους. Το ατμόπλοιο (Luciano), ένα φορτηγό εκτοπίσματος 3.329 τόνων βυθίστηκε και το ίδιο συνέβη με το μικρότερο (Σταμπάλια) εκτοπίσματος 1.228 τόνων. Δυο Βρετανικά πληρώματα δεν κατάφεραν να βρούν στόχους και 45 λεπτά αργότερα επέστρεψαν φέροντας ακόμη αναρτημένες τις τορπίλες τους, αλλα το υπ, αριθμόν P4137 με τους ανθυπολπλιαρχους Γ.K Σαρα και τον T. Mpaouker προσέκρουσε στο νερό και συνετρίβη. Το πλήρωμα του επέζησε και αιχμαλωτίστηκε.

15 Απριλίου 1941, ΣΦΟΔΡΕΣ ΑΕΡΟΜΑΧΙΕΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ. Αφού προσγειώθηκαν στην Παραμυθια, για να ανεφοδιαστούν με καύσιμα, τα εναπομείναντα έξι αεροσκάφη έφυγαν τα ξημερώματα της 15ης Απριλίου 1941 για την Ελευσίνα. Άμεσως μόλις αναχώρησαν και προτού προλάβει να ανεφοδιαστεί με καύσιμα και να φύγει το πλήθος των Γιουγκοσλαβικών αεροσκαφών, Ιταλικά καταδιωκτικά MC200 της 22ης Σμηναρχίας Δίωξης εμφανίστηκαν σε χαμηλό ύψος πάνω από το αεροδρόμιο της Παραμυθιας και εκτέλεσαν πολυβολισμό, ισχυριζόμενα ότι κατεστρεψαν εξι βομβαρδιστικά και ένα καταδιωκτικό και ότι προκάλεσαν ζημιες σε αλλα δέκα. Μερικές πηγες δηλώνουν ότι και τα 44 αεροσκάφη καταστράφηκαν, η, αχρηστεύθηκαν, αλλα δεν ισχύει κάτι τέτοιο, καθώς εννέα από αυτά πέταξαν στις 19 Απριλίου, για την Αίγυπτο. Τουλάχιστον ένας αεροπόρος σκοτώθηκε σε αυτήν την επίθεση. Στο μεταξύ εννέα G.50bis της Ιταλικής 24ης Σμηναρχίας Δίωξης προσέλαβαν τα Ιωάννινα, ενώ αλλα 15 τα κάλυπταν από ψηλότερα. Έξι Gladiator της 122ης Μοίρας των Ιωαννίνων κατάφεραν να απογειωθούν και άρχισε μια σκληρή αερομαχία. Ο ανθυποσηναγος Μπραντον βρέθηκε στην ουρα ενός Ιταλικού Fiat, αλλα τα πολυβόλα του έπαθαν εμπλοκή και δέχθηκε την επίθεση ενός αλλου Ιταλικού αεροσκάφους, το οποιο κτύπησε άσχημα με πυρα το Gladiator και τραυμάτισε τον ίδιο. Καθώς κατέβαινε για να προσγειωθεί, τον ακολούθησαν αρκετά G.50, αλλα η αεράμυνα του αεροδρομίου τα έδιωξε. Οι Βρετανοί ισχυρίστηκαν ότι κατά την διάρκεια αυτής της εμπλοκής προκάλεσαν ζημιες σε δυο G.50, ενώ οι Ιταλοί πιλότοι ισχυρίστηκαν ότι κατέρριψαν σίγουρα τρία Gladiator και πιθανός και αλλα τρία, ενώ κατέστρεψαν και έξι αεροσκάφη στο έδαφος. Εκτος από το αεροσκάφος του Μπράντον, η RAF δεν υπέστη άλλες απώλειες, αλλα το Γιουγκοσλαβικο S.79, που βρίσκονταν στο αεροδρόμιο, καταστράφηκε και υπήρξαν και αλλα Γιουγκοσλαβικά αεροπλάνα, που έπεσαν θύματα του πολυβολισμού. Γύρο στις 11.00 έφθασε ένα άλλο Γιουγκοσλαβικο D017K, μεταφέροντας τον αξιωματικό σύνδεσμο της RAF στην Γιουγκοσλαβία, τον υποσμηναγό T.T Maplmpak, ο οποιος ενημέρωσε τον διοικητή στην Παραμυθια ότι το ίδιο απόγευμα επρόκειτο να έλθουν και αλλα Γιουγκοσλαβικά αεροσκάφη. Επειδή το αεροδρόμιο ήταν σε φάση εκκένωσης, ζητήθηκε να παραμείνει πίσω ένας αξιωματικός της RAF, για να τα στείλει στο Αγρίνιο, όπου οι Έλληνες είχαν συμφωνήσει να δημιουργήσουν μια βάση για αυτά. Αφού πεταξε στα Ιωάννινα, για να ενημερώσουν τον αντισμήναρχο Λιούης σχετικά με αυτές τις ρύθμισις, ο Maplmpak επέστρεψε στο Μαυροβούνιο με ένα Dornier, για να τις επιβεβαιώσει. Τέσσερα S.79 και έξι D017K κατέφθασαν στις 14.00 και τα συνάντησε ο γιατρός της 211ης Μοίρας, σμηναγός Γ.Π.Γκρίφιν, ο οποιος και ενημέρωσε τα πληρώματα τους, για τον νέο προορισμό τους.Τα τέσσερα Savoia και δυο από τα Dornier ανεχώρησαν αμεσως, αλλα οι πιλότοι των υπολοιπων τεσσάρων αγνόησαν τις εκκλήσεις του Γκρίγκιν να φύγουν το ταχύτερο δυνατόν. Μέσα σε λίγα λεπτά, περίπου 40 Bf 109E κατέφθασαν πετώντας σε χαμηλό ύψος πάνω από το αεροδρόμιο και τα τέσσερα βομβαρδιστικά καταστράφηκαν. κατέβαινε για να προσγειωθεί, τον ακολούθησαν αρκετά G.50, αλλα η αεράμυνα του αεροδρομίου τα έδιωξε. Οι Βρετανοί ισχυρίστηκαν ότι κατά την διάρκεια αυτής της εμπλοκής προκάλεσαν ζημιες σε δυο G.50, ενώ οι Ιταλοί πιλότοι ισχυρίστηκαν ότι κατέρριψαν σίγουρα τρία Gladiator και πιθανός και αλλα τρία, ενώ κατέστρεψαν και έξι αεροσκάφη στο έδαφος. Εκτος από το αεροσκάφος του Μπράντον, η RAF δεν υπέστη άλλες απώλειες, αλλα το Γιουγκοσλαβικο S.79, που βρίσκονταν στο αεροδρόμιο, καταστράφηκε και υπήρξαν και αλλα Γιουγκοσλαβικά αεροπλάνα, που έπεσαν θύματα του πολυβολισμού. Γύρο στις 11.00 έφθασε ένα άλλο Γιουγκοσλαβικο D017K, μεταφέροντας τον αξιωματικό σύνδεσμο της RAF στην Γιουγκοσλαβία, τον υποσμηναγό T.T Maplmpak, ο οποιος ενημέρωσε τον διοικητή στην Παραμυθια ότι το ίδιο απόγευμα επρόκειτο να έλθουν και αλλα Γιουγκοσλαβικά αεροσκάφη. Επειδή το αεροδρόμιο ήταν σε φάση εκκένωσης, ζητήθηκε να παραμείνει πίσω ένας αξιωματικός της RAF, για να τα στείλει στο Αγρίνιο, όπου οι Έλληνες είχαν συμφωνήσει να δημιουργήσουν μια βάση για αυτά. Αφού πεταξε στα Ιωάννινα, για να ενημερώσουν τον αντισμήναρχο Λιούης σχετικά με αυτές τις ρύθμισις, ο Maplmpak επέστρεψε στο Μαυροβούνιο με ένα Dornier, για να τις επιβεβαιώσει. Τέσσερα S.79 και έξι D017K κατέφθασαν στις 14.00 και τα συνάντησε ο γιατρός της 211ης Μοίρας, σμηναγός Γ.Π.Γκρίφιν, ο οποιος και ενημέρωσε τα πληρώματα τους, για τον νέο προορισμό τους. Τα τέσσερα Savoia και δυο από τα Dornier ανεχώρησαν αμεσως, αλλα οι πιλότοι των υπολοιπων τεσσάρων αγνόησαν τις εκκλήσεις του Γκρίγκιν να φύγουν το ταχύτερο δυνατόν. Μέσα σε λίγα λεπτά, περίπου 40 Bf 109E κατέφθασαν πετώντας σε χαμηλό ύψος πάνω από το αεροδρόμιο και τα τέσσερα βομβαρδιστικά καταστράφηκαν. Την ίδια τύχη είχε και το αεροδρόμιο της Λάρισας όπου του επετέθηκαν εννέα Γερμανικά αεροσκάφη Messerschmitt και πολυβολήσαν αρκετά αεροσκάφη των Συμμαχων.

Σελ. 338, <<Η Λάρισα, η Καλαμπάκα-Βασιλική, και η Παραμυθια δεν ήταν πάντως οι μονοι στόχοι, αφού στις 07.50 κύματα αεροσκαφών Bf109E προσέβαλαν τα Νιάματα, όπου έδρευε η 113η Μοίρα και όπου τα πληρώματα της έπαιρναν το πρωινό τους προτού απογειωθούν, για μια επιδρομή. Αυτή η πρώτη προσβολή από οκτώ Messerschmitt κατέστρεψε έξι από τα Blenheim της μονάδας και τραυμάτισε τέσσερις αεροπόρους.Δυο ώρες αργότερα τρία Bf 109E του Άξονα πέταξαν χαμηλά πάνω από το αεροδρόμιο και αχρήστευσαν και αλλα Blenheim, ενώ τραυμάτισαν άλλους δυο αεροπόρους….>>

Σελ. 343, <<Στα δυτικά η προέλαση των μονάδων του Γερμανικού XM Μηχανοκίνητου Σώματος από τα Σκοπια απειλούσε να υπερφαλαγγίσει το γενναίο , αλλα σχεδόν εξαντλημένο Τμήμα Στρατιάς της Ηπείρου. Η επίθεση κατά των Ιταλών είχε ήδη διακοπεί, ενώ η εκκένωση των αεροδρομίων, που βρίσκονταν λίγο πίσω από την γραμμή του μετώπου, ίδιος εκείνου της Παραμυθιας, στέρησε από τους Έλληνες στρατιώτες την αεροπορική κάλυψη, που απολάμβαναν μέχρι τότε>>.

Σελ. 345, << Στην Ελευσίνα σημειώθηκε κατά την διάρκεια της ημέρας η άφιξη δυο Γιουγκοσλαβικών S.79 και δυο Lockheed 10A από την Παραμυθια, που μετέφεραν όλα κυβερνητικό προσωπικό. Εκείνο το βραδυ ήλθε και προσγειώθηκε στο Μενίδι ένα D0 17K από την ίδια περιοχή, αλλα συνάντησε μια μη αναμενόμενη υποδοχή, όπως ανέφερε ο Mαρσελ Κομό (ένας αεροπόρος της 33ης Μοίρας). Οι επιβάτες του που στις 15 Απριλίου 1941 είχαν επιβιώσει από τον κεραυνοβόλο πόλεμο σε βάρος της Παραμυθιας, καθώς και από άλλους δυο σφοδρούς βομβαρδισμούς και επιθέσεις πολυβολισμού την ώρα που τα αεροπλάνα τους επισκευάζονταν, δεν δέχθηκαν ευγενικά τον όγκο των πυρών ελαφρών οπλων, που τους υποδέχθηκε από τους καχύποπτους στρατιώτες μας στο Μενίδι. Το αεροσκάφος έκανε τον γύρο του αεροδρομίου επί μιση ωρα, επειδή το κράτησαν οι βολές των αεροπόρων μας. Όταν τελικά προσγειώθηκε και ξεφόρτωσε ένα μπουλούκι από εξοργισμένους Γιουγκοσλάβους που κουνούσαν απειλητικά τις γροθιές τους, οι δικοί μας εξαφανίστηκαν…>>

Σελ. 346, Η Παραμυθια και η κοντινή Κατσικα (Ιωαννίνων) υπέστησαν πάλι πολυβολισμό από Bf 109, οι πιλότοι των οποιον ισχυρίστηκαν ότι κατέστρεψαν τρία αεροσκάφη στον πρώτο αεροδιάδρομο και δυο στο δεύτερο…>>

Σελ, 415, <<Στις 30 Απριλίου οι Συμμαχικές Δυνάμεις αρχίζουν σταδιακά να αποσύρουν τις κυριες στρατιωτικές τους δυνάμεις προς την Βόρειο Αφρική, για να υπερασπιστούν τις πετρελαιοπηγές, οι οποιες ήταν το μήλο τις έριδος και ο σημαντικότερος οικονομικός στόχος εκατέρωθεν. Έτσι περισυνέλεξαν από τα νησιά του Αιγαίου τις δυνάμεις τους με οποιον τρόπο μπορούσαν, γνωρίζοντας ότι τα πλοία τους ήταν ο κύριος στόχος της πανίσχυρης Λουφτβάφε. Γραφει λοιπόν ο συγγραφέας: “Όλοι επιβιβάστηκαν, μαζί με έναν αριθμό Ελλήνων στρατιωτών και ψαράδων. Φτάνοντας στον κόλπο της Σούδας,(της Κρήτης), ένας από τους (στρατιώτες) αποδείχθηκε ότι ήταν Ελληνίδα κοπέλα, η οποια φορούσε κράνος και χλαίνη”.

ΠΗΓΗ: www.paramythia-online.gr
Συνέχεια...

Η Θεσπρωτία την 28η Οκτωβρίου 1940, το ΟΧΙ των Ελλήνων

Οκτωβρίου 28, 2020 0
Η Θεσπρωτία την 28η Οκτωβρίου 1940, το ΟΧΙ των Ελλήνων

Στις 28 Οκτωβρίου 1940, ημέρα Δευτέρα και ώρα 05.30 πρωινή, η φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι, σύμμαχος του Χίτλερ της Γερμανίας, κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδας. Κήρυξε τον πόλεμο, επειδή ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος απάντησε ΟΧΙ στις κατακτητικές της απαιτήσεις Μικρή ιστορική επισκόπηση

Α΄. Ευρώπη
Το 1936 η Γερμανία του Χίτλερ συμμαχεί με την Ιταλία του Μουσολίνι.
Το Μάρτιο του 1938 η Γερμανία ενώνεται με την Αυστρία,
Το 1939 η Γερμανία προσαρτεί εδάφη της Τσεχοσλοβακίας και επιτυγχάνει τη διάλυσή της.
Τον Απρίλιο του 1939 η Ιταλία καταλαμβάνει την Αλβανία και το Σεπτέμβριο του ιδίου έτους η Γερμανία την Πολωνία.
Τον Απρίλιο του 1940 η Γερμανία καταλαμβάνει τη Δανία και τη Νορβηγία και στη συνέχεια το Βέλγιο, την Ολλανδία και εισέρχεται στο Παρίσι.

Β΄. Ελλάδα
Πρωθυπουργός της Ελλάδας την εποχή αυτή ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς, που είχε αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας με πραξικόπημα στις 04.08.1936
Το 1939-1940 η ελληνική κυβέρνηση εξόρισε στα νησιά του Αιγαίου, Χίο, Μυτιλήνη και Κρήτη, πολλούς μάχιμους Μουσουλμάνους Τσάμη-δες, εξαιτίας της εχθρικής τους στάσης απέναντι στην Ελλάδα.
Την 15η Αυγούστου 1940, οι Ιταλοί τορπίλισαν στο λιμάνι της Τήνου το ελληνικό πολεμικό πλοίο ΄Ελλη.

Η κήρυξη του πολέμου - η Κατάσταση στη Θεσπρωτία
Την 03.00 πρωινή της 28ης Οκτωβρίου 1940 ο ιταλός πρέσβης στη Ελλάδα Grazzi επιδίδει στον πρόεδρο της Ελληνικής κυβέρνησης Μεταξά τελεσίγραφο της κυβέρνησής του.
Την 05.30 πρωινή της ίδιας ημερομηνίας η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδας προσβάλλοντας τα σύνορά της με την Αλβανία.
Την 28η Οκτωβρίου η ιταλική αεροπορία βομβάρδισε την παραμεθόριο περιοχή της Θεσπρωτίας χωρίς να σημειωθούν θύματα (;).
Iταλικά στρατεύματα συνεπικουρούμενα από τρία αλβανικά τάγματα, με εθελοντές Αλβανούς και Αλβανοτσάμηδες, εισβάλουν στη Θεσπρωτία από τη Σαγιάδα και τα ελληνικά φυλάκια βόρεια των Φιλιατών. Αρχηγοί των Αλβανικών ταγμάτων ήταν Αλβανοτσάμηδες. Ανάμεσά τους ήταν και ο Γιασίν Σαντήκ, πρώην πρόεδρος του Μαργαριτιού.
Ο ελληνικός στρατός, βάση σχεδίου, υποχωρεί και οχυρώνεται στο Καναλάκι.
Ο άμαχος χριστιανικός πληθυσμός κυρίως των Φιλιατών, της Ηγου-μενίτσας και του Μαργαριτιού εγκατέλειψε τις οικίες του, ακολουθώντας το ελληνικό στρατό. Τις εγκαταλελειμμένες οικίες λεηλατούσαν και πυρπολούσαν οι Αλβανοτσάμηδες.
29.10.1940 διεξάγεται στην περιοχή βάλτου του Ραγίου η πρώτη μάχη ανάμεσα σε ομάδα ανίχνευσης των Ιταλών - Αλβανοτσάμηδων και των Ελλήνων της Ηγουμενίτσας. Κατά τη διάρκεια της μάχης αυτής εφονεύ-θη Ιταλός αξιωματικός και πνίγηκαν τέσσερις (4) Ιταλοί στρατιώτες.
06.11.1940 ο ιταλικός στρατός μαζί με τα τάγματα Αλβανών εισήλθαν στην άδεια από πληθυσμό Ηγουμενίτσα, συλλαμβάνοντας τους Χρήστο Πιτούλη, Χρήστο Τσώνη και Βασίλειο Πιτούλη, τους οποίους θεώρησαν υπεύθυνους για το θάνατο του Ιταλού αξιωματικού στο Βάλτο Ραγίου. Τους συλληφθέντες, αφού πέρασαν από στρατοδικείο, τους δύο πρώτους καταδίκασαν σε θάνατο, ενώ τον τρίτο σε εξορία στην Ιταλία. ( βλ. λεπτομέρειες πιο κάτω μαρτυρία Ι. Αρχιμανδρίτου ).
Τις επόμενες ημέρες οι Ιταλοί διατάσσουν γενική επιστράτευση των Αλβανοτσάμηδων της Θεσπρωτίας.
07.11.1940 λεηλατούν και πυρπολούν Πλαταριά , Σύβοτα και Πέρδικα.
08.11.1940 :
α. Καταλαμβάνουν το εγκαταλειμμένο από τους χριστιανούς Μαργαρίτι.
β. Συνοδεία Αλβανοτσάμηδων, καταγόμενων από το Ζερβοχώρι εισήλθαν στο χωριό Δράγανη (σήμερα Αμπελιά).
γ. Τις βραδινές ώρες, ομάδα από Ιταλούς στρατιώτες και Αλβανοτσά-μηδες εισήλθεν στην Παραμυθιά πυρπολώντας τα καταστήματα που βρίσκονταν μπροστά και απέναντι από το φούρνο του Λάμπρου Μίχου. Το μέρος αυτό σήμερα έχει διαμορφωθεί σε πλατεία και ονομάζεται « Πλατεία Μιχαήλ Παραμυθιώτη » ( Βλ. λεπτομέρειες π.κ. μαρτυρία Κων. Ν. Καλύβα ).
΄Ετσι, τα ιταλικά στρατεύματα μαζί με τάγματα εθελοντών Αλβανών και Αλβανοτσάμηδων, δεν κατόρθωσαν να προχωρήσουν πέραν του Μαργαριτιού και, περί τα μέσα του Νοεμβρίου 1940 μετά από σκληρές μάχες με τον ελληνικό στρατό, εγκατέλειψαν τη Θεσπρωτία καταφεύγοντας στην Αλβανία.

Γραπτές μαρτυρίες
- Ιωάννου Αρχιμανδρίτου : « Τσάμηδες της Θεσπρωτίας, Γεωργιάδης, σελ. 50-55 :
« Τα πρώτα εισελθόντα εχθρικά τμήματα εις Ηγουμενίτσα ήσαν Αλβανικά τάγματα, τα οποία, αφού ελεηλάτησαν την πόλιν, την παρέδωσαν ακολούθως εις τας φλόγας. Εκ των πρώτων συλλη-φθέντων Χριστιανών, τη υποδείξει των Τουρκοτσάμηδων, ήσαν οι Χρήστος Πιτούλης, Βασίλειος Πιτούλης και Χρήστος Τσώνης. …
Δια τους τρεις λοιπόν αυτούς συνεκροτήθη Ιταλικό στρατοδικείο εις Γραικοχώριον. Κατά των κατηγορουμένων όμως υπό των Τσάμηδων δεν υπήρχον αποδείξεις, δικαιολογούσαι την ποινήν του θανάτου. Τότε ενεφανίσθη εις το Στρατοδικείο ο Μαζάρ Ντίνο, όστις ενυπογράφως εβεβαίωσεν ότι ο Χρήστος Πιτούλης ήτο αρχηγός των ελευθεροσκοπευτών (αρχηγός ανταρτών), και υπεύθυνος δια τον φόνον του Ιταλού αξιωματικού της Ιταλικής περιπόλου ….
Κατόπιν τούτου οι δύο ατυχείς, Χρ. Πιτούλης και Χρ. Τσώνης εξετελέσθησαν υπό των Ιταλών, δύο ημέρας προ της οπισθοχω-ρήσεως των εξ Ηγ/τσης, εις θέση « Μόλιζα » εντός της Ηγουμενίτσας πλησίον του σημερινού Ξενοδοχείου του κ. Θεολόγη. … »

- Βασίλη Κραψίτη :
α. : « Η ιστορία του Μαργαριτιού », Αθήνα 1992, σελ. 101 :
« … Στην από 29.10.1940, βάσει σχεδίου σύμπτυξη του ελληνικού στρατού, τα Αλβανικά τάγματα τα οποία κατά τ’ ανωτέρω ακολουθούσαν και μουσουλμάνοι Τσάμηδες που προήλασαν με τα Ιταλικά στρατεύματα, λεηλάτησαν τα εγκα-ταλειμμένα σπίτια των Ελλήνων χριστιανών και πυρπόλησαν την Ηγουμενίτσα, όπου και εξετέλεσαν δύο προκρίτους ( σ.σ. Το Χρήστο Πιτούλη και Χρήστο Τσώνη). Την 8.11.1940 κυρίεψαν το Μαργαρίτι, το οποίο είχε εγκαταλειφθεί από το σύνολο σχεδόν του χριστιανικού του πληθυσμού και αμέσως προωθή-θηκε σ’ αυτό τμήμα ιππικού με πυροβόλα … »
β. (του ιδίου) « Ιστορική αλήθεια για τους μουσουλμάνους Τσάμηδες », Αθήνα, 1992, σελ. 96-97 :
« … το δε πρωί της 08.11.1940 κυρίεψαν το Μαργαρίτι, ενώ μικρή δύναμη στρατιωτών Ιταλών κατευθυνόμενη από ληστο-συμμορίες μουσουλμάνων καταγόμενων από το χωριό Ζερ-βοχώρι της Παραμυθιάς με αρχηγούς τους Μελέκ Σιάνη και Μεϊντή Χότζια, έφτασαν στο χωριό Δράγανη (σήμ. Αμπελιά). Κατά την ώρα 8 εσπερινή της ίδιας μέρας, αναγνωριστικό τους τμήμα 80 ανδρών, Ιταλών και Μουσουλμάνων των δυνάμεών τους εισήλθε στην πόλη της Παραμυθιάς. Τούτους υποδέχτηκαν ως ελευθερωτές, οι μουσουλμάνοι της πόλεως με επί κεφαλής τον Μουφτή Παραμυθιάς Χασάν Αβδουλά, τους εναγκαλίστηκαν και ενθουσιαστικά τέλεσαν στον κεντρικό τζαμί της αγοράς, δέηση στο Θεό υπέρ των ιταλικών δυνάμεων. Με υποδείξεις των μουσουλμάνων, επί κεφαλής των οποίων είχε οριστεί κύριος πολιτοφύλακας ο Σιέφης (Εσφρέν Ντίνος), οι Ιταλοί στρατιώτες πυρπόλησαν το ιδιοκτησίας Αριάδνης χήρας Βασιλ. Ρίγγα και ΄Αννας Βασιλ. Ρίγγα κεντρικόν οικοδομικό τετράγωνο στου οποίου τα υπόγεια ο ελληνικός στρατός είχε αποθηκεύσει πυρομαχικά και άλλον οπλισμό. Λόγω της γενναίας τοπικής άμυνας που αναπτύχθηκε από τμήματα του ελληνικού στρατού και ενόπλους πολίτες της Παραμυθιάς και των γύρω χωριών της, η ιταλική στρατιωτική δύναμη με συνοδούς μουσουλμάνους συμπτύχτηκε στο Μαργαρίτι, όπου βρίσκονταν η κύρια δύναμή της.
… Τελικά, οι ιταλικές δυνάμεις με τα ακολουθούντα αυτές δύο αλβανικά τάγματα, καταδιωκόμενες από τις ενισχυμένες ελλη-νικές δυνάμεις από της 14.11.1940, αναγκάστηκαν, ύστερα από σκληρές μάχες, να υποχωρήσουν και τελικά την 28.11.1940 να διαφύγουν στο αλβανικό έδαφος. Τούτους ακολούθησαν θεληματικά και αρκετοί μουσουλμάνοι Θεσπρωτοί (Τσάμηδες).

- Γιώργου Μαργαρίτη : « Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες », Αθήνα 2005, σελ. 145, 146 :
« … Οι φασίστες παράγοντες των Τιράνων, και κυρίως ο περίφημος Τζιακομόνι, ουσιαστικοί διοικητές της Αλβανίας, υιοθέτησαν τις ιδέες του αλβανικού εθνικισμού περί της « Μεγάλης Αλβανίας » και τις χρησιμοποίησαν ως αιχμή του δόρατος των ιταλικών πιέσεων ενάντια στα γειτονικά βαλκανικά κράτη, την Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα. Το ζήτημα των Τσάμηδων απέκτησε, έτσι, νέες διαστάσεις. …
Σελ. 149 . Η άφιξη στην Τσαμουριά, λίγο μετά την έναρξη του ελληνοταλικού πολέμου, των ιταλικών στρατευμάτων, συνοδευ-όμενων από μονάδες Αλβανών εθελοντών, στις οποίες πλειοψηφού-σαν οι Τσάμηδες, προκάλεσε νέες ανατροπές. Πολλοί πρόσφυγες ή φυγάδες από την περιοχή επέστρεψαν στον τόπο τους, διψώντας σε πολλές περιπτώσεις για αντεκδίκηση ή έστω διεκδικώντας τα όσα είχαν χάσει. Ο Θρίαμβός τους υπήρξε όμως βραχύβιος. Στα μέσα Νοεμβρίου του 1940 οι Ιταλοί υποχώρησαν και μαζί τους οι Τσάμηδες εθελοντές και όσοι είχαν εκτεθεί ιδιαίτερα στην υποδοχή των τελευταίων…» .

Προφορικές μαρτυρίες
( Οι παρακάτω προφορικές μαρτυρίες είναι διασκευασμένες κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μην αλλοιώνεται το πραγματικό τους νόημα)

- Ευάγγελος Μπακαγιάννης (Μαργαρίτι), συνταξιούχος ιπτάμενος μηχανικός :
« …Το Νοέμβρη του 1940, όταν ο ελληνικός στρατός οπισθο-χώρησε, βάση σχεδίου, εξαιτίας της ιταλικής επίθεσης, ο Γιασίν Σαντήκ, πρώην πρόεδρος του Μαργαριτιού, ήρθε στο Μαργαρίτι με τη στολή του Ταγματάρχη, ως αρχηγός αλβανικού τάγματος.
Τις μέρες αυτές οι Χριστιανοί του Μαργαριτιού και των γύρω χωριών εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και μετέβηκαν άλλοι στην Πάργα και άλλοι στα ενδότερα της χώρας. Η οικογένειά μου πρώτα μεταφέρθηκε στην Πάργα και ύστερα στους Παξούς».

- Δημήτρης Μάτης ( Μαργαρίτι ) :
« Με την κήρυξη του Πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940, ιταλικά αεροπλάνα πέταξαν πάνω από το Μαργαρίτι. Επειδή κοντά στο Τζαμί των Αλβανοτσάμηδων είδαν μερικούς χωρικούς που με τα άλογά τους πήγαιναν ελιές στο λιοτριβειό για να τις βγάλουν λάδι, και τους νόμισαν για Ελληνικό στρατό, άρχισαν να βομβαρδίζουν. Από το βομβαρδισμό αυτόν σκοτώ-θηκαν δύο ΄Ελληνες στρατιώτες και μία Ελληνίδα. Τον ένα μάλιστα στρατιώτη τον βρήκε ο παππούς μου σκοτωμένο μέσα σε κάτι σύρματα, επειδή εκεί τον είχαν πετάξει τα αέρια της βόμβας. Την ώρα που έπεσαν οι βόμβες το Τζαμί ήταν γεμάτο με Αλβανοτσάμηδες που προσεύχονταν στον Αλλάχ για τον ερχομό των Ιταλών στο Μαργαρίτι. Αν μια βόμβα είχε πέσει στο Τζαμί, θα θρηνούσαμε με βεβαιότητα πολλά θύματα.
Τις μέρες αυτές πολλοί Χριστιανοί του Μαργαριτιού, επειδή φοβήθηκαν τον ερχομό των Αλβανοτσάμηδων, εγκατέλειψαν τα σπίτια τους. Η οικογένειά μου πήγε στο Αγρίνιο, όπου εκεί ζούσε ο αδερφός του πατέρα μου, ενώ άλλες στην Πάργα και σε χωριά της Πρέβεζας.
Ο ελληνικός στρατός ήταν στρατοπεδευμένος έξω από το Μαργαρίτι. Στο Μαργαρίτι οι Ιταλοί με τους Αλβανοτσάμηδες έμειναν μόνο λίγες μέρες, επειδή δέχτηκαν την επίθεση του Ελληνικού στρατού ».

- Κωνστατίνος Ν. Καλύβας ( Παραμυθιά), ιδιωτικό Γραφείο
« Στις 08.11.1940 βραδινές ώρες ήρθε στην Παραμυθιά μια ομάδα από Ιταλούς στρατιώτες και Αλβανοτσάμηδες. Αμέσως έβαλαν φωτιά στο οικοδομικό συγκρότημα που υπήρχε τότε απέναντι από το φούρνο του Λαμπρο – Μίχου. Ανάμεσα στα πυρποληθέντα μαγαζιά ήταν το καφεζαχαροπλαστείο του Σωτήρη Κουτούπη και το ραφείο του πατέρα μου, του Νικόλα Καλύβα. ΄Η πυρπόληση έγινε, επειδή στο υπόγειο του καφεζαχα-ροπλαστείου υπήρχαν μάσκες του ελληνικού στρατού. Και τούτο, όπως απεδείχθη, γνώριζαν οι Αλβονοτσάμηδες.
Την ίδια ώρα, επειδή άρχισαν να πέφτουν πυροβολισμοί από το Τσιέπι του Καλύβα και τα άλλα γύρω από την Παραμυθιά φυλάκια, οι Ιταλοί με τους Αλβανοτσάμηδες φοβήθηκαν και έφυγαν για την Μαζαρακιά ».

- Η Κωνστάντω Κόκκορη - Καράμπελα (Παραμυθιά)
« Στις 28 Οκτωβρίου 1940 που οι Ιταλοί μάς κήρυξαν τον πόλεμο από την Αλβανία, η μάνα μας δεν είχε ακόμα σαραντίσει στο μικρό μας αδερφό το Μιχάλη. Νύχτα, φορτωμένη τη σαρμανίτσα γεμάτη με μικροπράγματα και κρατώντας στην αγκαλιά της φασκιωμένο το Μιχαλή, ανηφορήσαμε για το Λευτροχώρι. Εκεί δε βρήκαμε κανέναν. Κατεβαίνοντας στο Πλάτανο συναντήσαμε τον παππού μας το Γκέλη Γώγο και τη Χρηστο – Ντίνοβα, αδερφή της μάνας μας. ΄Ολοι μαζί πήγαμε στη Σαλονίκη. Στο χωριό Σαλονίκη μάθαμε ότι ένα βράδυ ήρθαν οι Ιταλοί στην Παραμυθιά και κάψανε το καφενείο του Σωτήρη Κουτούπη, που ήταν απέναντι από το φούρνο του Λάμπρο – Μίχου »
- Αρσένιος Μαραζόπουλος (Ζερβοχώρι Παραμυθιάς)
« Με την κήρυξη του πολέμου του 1940 κυκλοφόρησαν φήμες ότι έρχονται οι Ιταλοί με τους Αλβανοτσάμηδες. Από το χωριό μας έχει πάει στην Αλβανία ένας Αλβανοτσάμης, που όπως άκουσα αργότερα, ήρθε τις μέρες αυτές στη Θεσπρωτίας μαζί με πολλούς άλλους συμπατριώτες του.
Οι χωριανοί μας από το φόβο αυτόν πήραν από τα σπίτια τους ό,τι πράγματα μπορούσαν και ανέβηκαν στις γκράβες (σπηλιές) του Κορύλα. Μαζί μας, μάλιστα, ήρθε και ο Χότζιας, επειδή δεν ήθελε να τα χαλάσει με τους Χριστιανούς.
Πάντως, αυτές τις ημέρες, δηλαδή Νοέμβριο του 1940, στο χωριό μας δεν ήρθαν Ιταλοί στρατιώτες με Αλβανοτσάμηδες ».

Μάριος Αναστασίου Μπίκας
Συνέχεια...

Αγώνας διαρκείας - Της Ελένης Κύρκου-Σαφάκα

Οκτωβρίου 28, 2020 0
Αγώνας διαρκείας - Της Ελένης Κύρκου-Σαφάκα

Κάποτε.....πριν ογδόντα χρόνια,
είπαμε οι Έλληνες ΟΧΙ στον εχθρό
και ακουστήκαμε στα πέρατα του κόσμου.

Σήμερα που το γιορτάζουμε αυτό,
καλούμαστε να πούμε ΟΧΙ στον ιό,
μην πέσουμε στο βάραθρο του τρόμου.

Τότε, μπροστά μας είχαμε έναν εχθρό θεόρατο,
τώρα, έχουμε τον κορωνο'ι'ό,
εχθρό τεράστιο, αλλά αόρατο.

Όπως πολέμησαν στο έπος του 40,
οι πρόγονοί μας, με καρδιά κι επιμονή,
καλούμαστε κι εμείς να πολεμήσουμε
κι ας είναι όπλα μας μάσκα και υπομονή.

Τιμή και δόξα σ' όλους εκείνους,
που αγωνίστηκαν σκληρά
και που μας δίδαξαν,
το τί σημαίνει ελευθερία!

Ας δοξαστούμε σήμερα κι εμείς,
αγωνιζόμενοι σκληρά, για την υγεία.

Έχουμε όπλα να πολεμήσουμε γι' αυτό,
θέληση μόνο να υπάρχει.
Με μάσκα, απόσταση και αντισηπτικό
η λευτεριά για την υγειά μας τότε θά 'ρθει.

Ο πόλεμος, δεν έχει τελειώσει δυστυχώς
και κάθε μέρα θα δίνουμε μια μάχη,
ας είμαστε σ' εγρήγορση λοιπόν.
Έτσι, αποτέλεσμα ο αγώνας τότε θά χει.-

Ηγουμενίτσα 27 --10 -2020
Ελένη Κύρκου - Σαφάκα
Συνέχεια...

Πρόγραμμα εκδηλώσεων 28ης Οκτωβρίου στην Ηγουμενίτσα

Οκτωβρίου 28, 2020 0
Πρόγραμμα εκδηλώσεων 28ης Οκτωβρίου στην Ηγουμενίτσα

ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ 
ΤΕΤΑΡΤΗ 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2020 

11:00 π.μ. Επιμνημόσυνη δέηση στο Μνημείο Ηρώων της πόλης της Ηγουμενίτσας, κατάθεση στεφάνων 

* Λόγω των εκτάκτων μέτρων για την αντιμετώπιση του κινδύνου διασποράς του κορονοϊού COVID-19, οι φετινές εκδηλώσεις θα γίνουν σύμφωνα με τις ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις και οι καταθέσεις στεφάνων θα πραγματοποιηθούν με περιορισμένο αριθμό ατόμων για λόγους δημόσιας υγείας και υπό την αυστηρή τήρηση των υγειονομικών διατάξεων.
Συνέχεια...

Στην Παραμυθιά το υπερτυχερό δελτίο του Τζόκερ με κέρδος 2.231.000€

Οκτωβρίου 28, 2020 0
Στην Παραμυθιά το υπερτυχερό δελτίο του Τζόκερ με κέρδος 2.231.000€



Ένα τυχερό δελτίο βρέθηκε στην 1η κατηγορία (5+1) κατά τη σημερινή διαλογή της 2199ης κλήρωσης του ΤΖΟΚΕΡ που κερδίζει το ποσό των 2.321.378,46€.

Το δελτίο παίχτηκε στην Παραμυθιά στο πρακτορείο της Παναγιώτας Λουκά (Καραμανλή 164) και είχε 4 στήλες αξίας 4 ευρώ.


Επίσης, δύο τυχερά δελτία βρέθηκαν στην 2η κατηγορία τα οποία κερδίζουν το ποσό των €64.100,31 έκαστο σε Σκιάθο και Μεσσηνία.

Το ποσό που θα μοιρασθούν οι τυχεροί της 1ης κατηγορίας στην επόμενη κλήρωση της Πέμπτης 29.10 είναι 600.000 € τουλάχιστον.
Συνέχεια...

Ο καιρός στην Ηγουμενίτσα σήμερα