Σούλι: Από τα πανηγύρια και πάλι στη μιζέρια!

Του Βαγγέλη Τσιρώνη

Όλα όμορφα και ευφρόσυνα, παρά τον καύσωνα, με τις γιορτές στο Σούλι. Πλήθος κόσμου από παντού, απόγονοι Σουλιωτών και απλοί προσκυνητές, κατέκλυσαν για μια ακόμη φορά τους δρόμους, τις λιγοστές απλωσιές στα πηγάδια, τα κακοτράχαλα σοκάκια και τις κορυφούλες για να βιώσουν κάποιες στιγμές από τη σκληρή και περήφανη ζωή των Σουλιωτών. Κυρίως από τη λεβεντιά και την αυτοθυσία τους για την Πατρίδα! Και πόσο ωραία τα λόγια που ειπώθηκαν από τους ομιλητές, πολιτικούς και μη! Μίλησαν όλοι για τις έξοχες αρετές, τις διαχρονικές αξίες και τα υψηλά ιδανικά. Με δυο λόγια για την ανεκτίμητη προσφορά τους προς τη νεότερη Ελλάδα! Εξάλλου το ίδιο συμβαίνει, κάθε φορά, στην καθιερωμένη από την ελληνική Πολιτεία ετήσια επέτειο της ανατίναξης του Κουγκίου, πολλά χρόνια τώρα. 

Και μετά τα λαμπρά και πάνδημα πανηγύρια τι απέμεινε στο ηρωικό Σούλι; Τι θα αντικρύσει σήμερα ένας επισκέπτης, Έλληνας ή ξένος; Δυστυχώς την ερημιά και τη μιζέρια… Μοιάζει ο τόπος αυτός, αλίμονο, με αυτό που θλιβερά περιγράφεται στο στίχο του εθνικού μας ποιητή. «…περπατώντας η δόξα μονάχη…» Ναι! Τη δόξα θα βρει μονάχη να τριγυρίζει λεβέντικα και να στέκεται αγέρωχη παντού όπου κι αν ο προσκυνητής επισκέπτης στρέψει το εκστατικό βλέμμα του. Στην Αγία Παρασκευή του Κουγκίου, στο Κάστρο της Κιάφας, στα πηγάδια, στα χαλάσματα των σπιτιών και των εκκλησιών! Στα δύσβατα ή αδιαπέραστα και απόκρημνα μονοπάτια κοντά στο Σούλι και πιο μακριά, μέχρι κάτω στα Χόνια και τις «μπορίμες» του Αχέροντα και μέσα στις απάτητες χαράδρες και τα παρθένα πουρναρίσια δάση του Αβαρίκου και του Μπενούκα! Στα μονοπάτια που οδηγούν, άλλα μέχρι ψηλά στο Βούτσι και τη Μούργκα ή πίσω στο Αλποχώρι Μπότσαρη (μέσω άγιου Παντελέημονα) και τα άλλα χωριά της Λάκκας Σουλίου. Κι ακόμη στα δύσβατα κι εγκαταλειμμένα με κατεύθυνση τα παρακείμενα Σουλιωτοχώρια, με πρώτο χωριό τη «Γλαβίτσα» (Αυλότοπος σήμερα). «Μονάχη τη δόξα» θα βρει ο επισκέπτης και τις θλιμμένες σκιές των Σουλιωτών κάτω στους «μήλους του Σούλι», στο τσαγκαριώτικο ρέμα, και στα απομεινάρια των «καραουλιών», ψηλά σε όλες σχεδόν τις κορυφές, τις κορυφούλες και τα «αγνάντια» των υψωμάτων, των λόφων και των βουνών. Παντού όπου και να περπατήσει, όπου και να στρέψει το βλέμμα και το νου του, «δόξα μονάχη» θα βρει! Κι περπατώντας μέσα στην άγρια και παρθένα Φύση μπορεί να συναντήσει και κάποιους, λιγοστούς κατοίκους, άλλους με τα αιγοπρόβατά τους και άλλους ηλικιωμένους συνταξιούχους που αγωνίζονται σκληρά και αγωνιούν να επιβιώσουν. 

Και διερωτάται κανείς: Πώς είναι δυνατόν αυτός ο τόπος όπου άνθισε και ευωδίασε το άνθος της Ελευθερίας, της λεβεντιάς, του αγνού και αδολίευτου πατριωτισμού, ο τόπος που αποτελεί το σύγχρονο καύχημα για την Ελλάδα, πώς είναι δυνατόν να παραμένει τόσα χρόνια τόσο εγκαταλειμμένος; Πόση αγνωμοσύνη τέλος πάντων; Και δεν είναι, βέβαια, θέμα των λίγων και ανήμπορων κατοίκων ή των κοινοταρχών των κοινοτήτων του Σουλίου και των άλλων Σουλιωτοχωριών. Θα έλεγα πως ούτε τόσο των ίδιων των Δημάρχων, των Περιφερειαρχών και των άλλων τοπικών πολιτικών παραγόντων με τα περιορισμένα οικονομικά ή τις άλλες καθημερινές ανάγκες και προτεραιότητες που επείγουν. Είναι θέμα μέγιστο της ίδια της κεντρικής εξουσίας να αναλάβει τις ευθύνες της για το κατάντημα αυτού του ευλογημένου από την αδέκαστο Ιστορία τόπου και τόσο εγκαταλειμμένου από την ελληνική πολιτεία. Είναι επείγον χρέος το Σούλι να μην αφεθεί άλλο στη φθοροποιό του μοίρα του αλλά να λάβει τη θέση που του αξίζει σε μια Πατρίδα που θέλει να τιμά τον εαυτό της και την ιστορία της. Μια Πατρίδα που αρέσκεται να αποκαλείται δίκαιη, δημοκρατική και ευνομούμενη! Έτσι θα αποκτήσει υπόσταση ο σοφός αρχαίος λόγος «όλβιος όστις της Ιστορίας έσχε μάθησιν». Τότε θα έχουν αληθινή αξία τα ωραία λόγια που εκφωνούνται στις επετείους και μόνο τότε θα βρουν δικαίωση οι θλιμμένες ψυχές των Σουλιωτών!