Πώς μπορώ να σταματήσω να ανησυχώ; Της Αγγελικής Τζοβάρα*

Πώς μπορώ να σταματήσω να ανησυχώ; Της Αγγελικής Τζοβάρα*

Γράφει η Αγγελική Τζοβάρα

Ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια

Η ανησυχία, είναι μια αλυσίδα από συνεχείς, αρνητικά φορτισμένες σκέψεις οι οποίες είναι ανεξέλεγκτες και στοχεύουν στην επίλυση προβλημάτων. Η ανησυχία κατά συνέπεια διαφοροποιείται από το άγχος που χαρακτηρίζει κλινικές διαταραχές όπως η ιδεοψυχαναγκαστική, η διαταραχή πανικού ή η κατάθλιψη. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές έχει καταστροφικές συνέπειες για το άτομο.

Σε πρόσφατη έρευνα βρέθηκε ότι το 85% των ανησυχιών είχαν ουδέτερο ή θετικό αποτέλεσμα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι 17 από τις 20 φορές που αγχωνόμαστε δεν έπρεπε να έχουν γίνει γιατί όλα πήγαν καλά τελικά. Όσο για το υπόλοιπο 15% που δεν είχε την έκβαση που θέλαμε, το 79% των ανθρώπων ανέφερε ότι χειρίστηκε την κατάσταση πολύ καλύτερα από όσο περίμενε και τα κατάφερε. Την επόμενη φορά που θα αγχωθείτε ρωτήστε τον εαυτό σας «μπορώ να κάνω κάτι γι’ αυτό;», «έχω κάποιο έλεγχο στην κατάσταση;». Αν η απάντηση είναι «όχι» που σημαίνει ότι δεν εξαρτάται από εμένα η έκβαση αυτού που πρόκειται να συμβεί, αφήστε την ανησυχία να περάσει και σταματήστε να ταλαιπωρείστε επειδή δεν μπορείτε να κάνετε κάτι για την κατάσταση. Αν η απάντηση είναι «ναι» που σημαίνει ότι μπορείτε να κάνετε κάτι για αυτό που συμβαίνει, φτιάξτε ένα πλάνο δράσης: τι μπορείτε να κάνετε, πότε μπορείτε να λάβετε δράση και στη συνέχεια σχεδιάστε και ξεκινήστε. Η ανησυχία και το άγχος σας θα μειωθούν δραστικά όταν λάβετε δράση.

1. «κι αν..;»

«Κι αν γελάσουν μαζί μου;», «κι αν αποτύχω;», «κι αν γίνω ρεζίλι και όλοι με κοροϊδέψουν;». Η δυσκολία με τα «και αν» έγκειται στο ότι ανησυχείτε για πράγματα τα οποία δεν έχουν συμβεί και πολλές φορές δεν πρόκειται να συμβούν ποτέ. Τα καταστροφικά σενάρια που ενεργοποιούνται στο νου μας γίνονται απίστευτα ρεαλιστικές απεικονίσεις - και επειδή φαντάζεστε ότι το αεροπλάνο που επιβιβαστήκατε εκρήγνυται (παρόλο που είναι μόνο στη φαντασία σας) είναι πιθανό και να συμβεί μόνο επειδή το σκέφτεστε! Σκεφτείτε πόσο ρεαλιστικό και πιθανό είναι κάθε φορά αυτό που σκέφτεστε και αναρωτηθείτε «ποιο είναι στην πραγματικότητα το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί;» και στη συνέχεια «πως θα μπορούσα να αντιμετωπίσω αυτό που θα συμβεί;». Κατά συνέπεια, είναι εξαιρετικά πιθανό να επιβιβαστείτε στο αεροπλάνο σας κανονικά, να υπάρχουν ενδεχομένως κάποιες φυσιολογικές αναταράξεις και να προσγειωθείτε τελικώς στον προορισμό σας. Οι πιθανότητες να προσκρούσει ή να εκραγεί το αεροπλάνο σας είναι απειροελάχιστες αφενός και δεν μπορείτε να κάνετε το παραμικρό γι’ αυτό αφετέρου. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναλογιστεί κανείς πόσες πτήσεις γίνονται κάθε λεπτό σε όλα τα αεροδρόμια κάθε πόλης και χώρας του πλανήτη και θα διαπιστώσει ότι οι πτήσεις που φτάνουν με ασφάλεια στον προορισμό τους καθημερινά είναι χιλιάδες, οπότε η πιθανότητα να ταξιδέψετε με ασφάλεια είναι τεράστια. Θα περιορίσετε τις επιλογές που έχετε στη ζωή σας ανησυχώντας για κάτι που είναι αδύνατον να συμβεί και ταυτόχρονα είναι έξω από την επιρροή σας;

2. η ανησυχία δεν είναι βοηθητική

Οι άνθρωποι συνήθως πιστεύουν ότι όταν αγχώνεται κανείς παραμένει ασφαλής, είναι σε εγρήγορση, δείχνει ότι νοιάζεται, προετοιμάζεται για παν ενδεχόμενο ή κι ακόμη ότι μ’ αυτόν τον τρόπο σταματάει το να συμβούν άσχημα πράγματα. Θυμηθείτε όμως ότι το να αγχώνεται και να ανησυχεί κανείς δεν επηρεάζει κανένα γεγονός από το να συμβεί ή όχι. Το μόνο που κάνει η ανησυχία είναι να αυξήσει το άγχος και το φόβο σε σημείο που να μην μπορεί κανείς να σκεφτεί λογικά για μια κατάσταση. Την επόμενη φορά που θα αγχωθείτε ρωτήστε τον εαυτό σας «με κάνει να νιώθω καλύτερα ή χειρότερα η ανησυχία; Με βοηθάει να κάνω ένα ρεαλιστικό πλάνο προκειμένου να αντιμετωπίσω το ζήτημα;».

3. κάντε επιλογή...

Ο στόχος της επιλογής δεν είναι να βάλετε σε προτεραιότητα τις ανησυχίες σας αλλά να συνειδητοποιήσετε πόσο ανώφελο είναι να ανησυχεί κανείς. Επιλέγοντας κάποιες από αυτές, θα πρέπει αναπόφευκτα να αποστασιοποιηθείτε και να τις αξιολογήσετε με ψυχραιμία. Τότε αναμφίβολα θα ανακαλύψετε ότι οι ανησυχίες σας θα μειωθούν στο μισό ίσως και να εξαλειφθούν, όσο θα αντιλαμβάνεστε ότι α) δεν είναι τόσο σημαντικό όσο νομίζετε, β) δεν εξαρτάται από εσάς η έκβασή του, γ) έχει κάποια σημασία για σας και μπορείτε να κάνετε κάτι για να βελτιώσετε την κατάσταση από το να ανησυχείτε χωρίς να δράτε κατάλληλα.

*Η Αγγελική Τζοβάρα είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια με έδρα την Ηγουμενίτσα, τηλ. επικοινωνίας 6983719069